این اختلال شایع ترین اختلال رفتاری در کودکان زیر هفت سال است که با افزایش سن و روش های درمانی همچون کاردرمانی ذهنی ، بازی درمانی ، رفتار درمانی بهبود می یابند.
کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی اغلب بیش از حد فعال بوده و در یادگیری کند هستند.
اختلال کم توجهی _ بیش فعالی معمولا با رفتارهای غیر طبیعی و عوم توجه کودک به اطراف خود همراه است.
این کودکان اغلب به اختلالات رفتاری دیگری نیز مبتلا هستند ، گاهی نیز ممکن است دچار افسردگی یا اختلال دوقطبی باشند.
این اختلال در کودکان پس تا چهار برابر بیش تر از دختران شایع است.
انواع بیش‌فعالی و اختلال نقص توجه
سه نوع اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی وجود دارد:
۱. تنها اختلال توجه دارند: این دسته دارای مشکل عدم توجه و تمرکز و بی‌دقتی هستند. آن‌ها آرام هستند و فعالیت و شیطنت بیش از حد ندارند بنابراین ممکن است مشکل این افراد نادیده گرفته شود. این نوع در میان دختران بیشتر است.
۲. بیش‌فعالی و حرکات تکانه‌ای: این دسته عدم تمرکز ندارند و تعدادشون به نسبت انواع دیگر خیلی کم است.
۳. ترکیبی (اختلال توجه، بیش‌فعالی و حرکات تکانه‌ای): این دسته بیشترین شیوع را دارد و همه علائم را با هم دارند.
علائم بیش‌فعالی در بزرگسالان و کودکان
علائم بیش‌فعالی شامل سه گروه از علائم رفتاری هستند که برای تشخیص اختلال بیش فعالی به کار می‌روند:
عدم توانایی در تمرکز، تحرک و جنب و جوش بیش از حد، رفتارهای تکانه‌ای.
و یا ممکن است ترکیبی از علائم فوق باشد.
در ادامه خصوصیات بچه‌های بیش‌فعال را در قالب مثال‌هایی از دسته‌بندی‌های فوق ذکر می‌کنیم:
۱. عدم توانایی در تمرکز:
- بی‌دقتی و عدم توجه به جزئیات در مدرسه و سایر کارهای روزانه.
- درکارهایی که نیاز به توجه دارند مثل: گوش دادن به سخنرانی، گوش دادن به درس و یا حتی در مکالمات عادی مشکل دارند.
- حتی وقتی کسی مستقیما با این افراد صحبت می‌کند، گوش نمی‌دهند و یا او را نادیده می‌گیرند.
- عدم علاقه به کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارد مثل انجام کارهای مدرسه، مشق شب و … (برای بزرگسالان هم کارهایی مثل تهیه گزارش، تکمیل فرم‌ها و …).
- جا گذاشتن مداوم لوازم ضروری مثل موبایل، کیف پول، عینک، کلید و … .
- به راحتی تمرکز خود را از دست می‌دهند و حواسشان پرت می‌شود.
- داشتن مشکل در سازماندهی فعالیت‌ها مثل توالی انجام کارها، مدیریت زمان و …
- عدم توانایی در دنبال کردن دستورالعمل‌ها و قوانین
۲. تحرک و جنب و جوش بیش از حد:
- در حالیکه نشسته‌اند تکان (یا به اصطلاح وول) می‌خورند.
- بلند شدن و راه‌رفتن در موقعیت‌هایی که باید آرام باشند مثل: کلاس، اتاق انتظار، دفتر کار و … .
- دویدن و بالا و پایین پریدن در مکان‌‌هایی که مجاز نیستند. در نوجوانان و بزرگسالان اغلب با احساس بی‌قراری و میل به رفتن همراه است.
- نمی‌توانند آرام بازی کنند.
- حرف زدن بیش ازحد.
۳. رفتارهای تکانه‌ای:
- مدام وسط حرف دیگران می‌پرد.
- دویدن وسط خیابان بدون توجه به خطر تصادف.
- بیقرار است و نمی‌تواند منتظر چیزی باشد.
- قبل از اینکه سوالی تمام شود پاسخ می‌دهد.
- بدون فکر کردن صحبت و عمل می‌کند.
